گیت ولو یا شیر دروازه‌ای (Gate Valve) یک نوع شیر کنترلی است که برای کنترل جریان مایعات در لوله‌کشی‌ها یا سیستم‌های لوله‌کشی صنعتی استفاده می‌شود. نام “گیت” به ساختار دروازه‌ای این شیر اشاره دارد.

ویژگی‌ها و عناصر اصلی گیت ولو:

1. دروازه (Gate):

در گیت ولو، دروازه یا صفحه مسطح به عنوان عنصر اصلی برای کنترل جریان مایعات درون لوله‌ها به کار می‌رود. این دروازه معمولاً به وسیله یک ستون (ساقه) حرکت می‌کند و می‌تواند به صورت کاملاً باز یا بسته شود.

2. درزهای شلنگی (Wedge Seals):

در حالت بسته شدن، دروازه به صورت عمودی به لوله نزدیک می‌شود و درزهای شلنگی یا درزهای مهر و موم میان دروازه و بدنه شیر ایجاد می‌کند تا جلوگیری از نشتی جریان.

3. عملکرد بسته/باز:

گیت ولو دارای عملکرد کاملاً بسته یا باز است، به این معنا که در حالت باز، جریان به طور کامل اجازه عبور دارد و در حالت بسته، جریان به طور کامل متوقف می‌شود.

4. کاربرد چندمنظوره:

این نوع شیر به دلیل ساختار ساده و عملکرد قوی، در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، شیمیایی، آب و فاضلاب، نیروگاه‌ها و غیره استفاده می‌شود.

5. عملکرد سریع:

گیت ولوها به علت ساختار ساده، قابلیت کنترل سریع جریان را دارند. این امکان باعث می‌شود که جریان به سرعت متوقف یا باز شود.

6. مقاومت در برابر خوردگی:

معمولاً گیت ولوها از موادی مقاوم به خوردگی مانند فولاد ضد زنگ ساخته می‌شوند که امکان استفاده در محیط‌های خورنده را فراهم می‌کند.

7. توانایی در کنترل جریان بزرگ:

گیت ولوها به دلیل طراحی دروازه، قابلیت کنترل جریان بزرگ را دارند و در لوله‌کشی‌های با اندازه بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.

8. معمولاً مناسب برای جریان یکطرفه:

گیت ولوها به خوبی برای کنترل جریان یکطرفه مناسب هستند. به عبارت دیگر، زمانی که نیاز به باز یا بسته کردن سریع و کامل جریان دارید، گیت ولو موارد استفاده خوبی دارد.

9. ساختار ساده و قابل نگهداری:

گیت ولوها از ساختار ساده‌ای برخوردارند و این ویژگی باعث می‌شود که نگهداری و تعمیرات آنها نسبت به برخی از شیرهای پیچیده‌تر، ساده‌تر باشد.

10. به عنوان شیر ایمنی:

در برخی از مواقع، گیت ولو به عنوان شیر ایمنی (Isolation Valve) نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد تا بخشی از سیستم را جدا کرده و ایمنی آن را تضمین کند.

مهمترین نکته در استفاده از گیت ولوها این است که آنها بهترین عملکرد را در مواردی ارائه می‌دهند که جریان به طور کامل باز یا بسته می‌شود و نیاز به تنظیم جریان دقیق و کنترل مداوم وجود ندارد. این ابزار معمولاً در کنار سایر انواع شیرها و سیستم‌های کنترلی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا نیازهای مختلف سیستم‌های لوله‌کشی را تامین کند.

توجه داشته باشید که استفاده از گیت ولو در مواقعی که نیاز به تنظیم متناوب جریان یا کنترل دقیق داشته باشید، ممکن است مناسب نباشد. برای این نیازها از شیرهای کنترلی دقیق‌تر استفاده می‌شود.